ไขความลับความสำคัญของกรุ๊ปเลือด พร้อมเรื่องน่ารู้เกี่ยวกับกรุ๊ปเลือด

คุณเคยสงสัยไหมว่าทำไมบุคลากรทางการแพทย์จึงให้ความสำคัญกับกรุ๊ปเลือดมากเป็นพิเศษ? เพราะนอกจากจะมีความสำคัญในการรักษาพยาบาลแล้ว ยังสามารถบ่งบอกถึงความเชื่อมโยงทางพันธุกรรม และความเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่าง ๆ ได้อีกด้วย การทำความเข้าใจเรื่องกรุ๊ปเลือดจึงมีความสำคัญต่อการดูแลสุขภาพของเราและคนที่เรารัก

กรุ๊ปเลือดคืออะไร?

กรุ๊ปเลือดเป็นระบบการจำแนกความแตกต่างของเลือด โดยพิจารณาจากสารพิเศษที่เรียกว่า “แอนติเจน” ที่อยู่บนผิวเซลล์เม็ดเลือดแดง และ “แอนติบอดี” ที่อยู่ในพลาสมาหรือน้ำเหลือง สารทั้งสองชนิดนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งในการกำหนดความเข้ากันได้ของเลือดระหว่างผู้ให้และผู้รับ

ชนิดของกรุ๊ปเลือด

ระบบการจำแนกกรุ๊ปเลือดที่ใช้กันแพร่หลายทั่วโลกมีสองระบบหลัก ได้แก่ ระบบ ABO และระบบ Rh ซึ่งแต่ละระบบมีความสำคัญและลักษณะเฉพาะที่แตกต่างกัน

ระบบเอบีโอ (ABO System)

ระบบ ABO เป็นระบบพื้นฐานที่สุดในการแบ่งกรุ๊ปเลือด โดยแบ่งออกเป็น 4 กลุ่มหลักตามชนิดของแอนติเจนและแอนติบอดีที่พบ

• กรุ๊ป A: มีแอนติเจน A บนผิวเม็ดเลือดแดง และมีแอนติบอดีต่อต้าน B ในพลาสมา
• กรุ๊ป B: มีแอนติเจน B บนผิวเม็ดเลือดแดง และมีแอนติบอดีต่อต้าน A ในพลาสมา
• กรุ๊ป AB: มีทั้งแอนติเจน A และ B แต่ไม่มีแอนติบอดีใด ๆ
• กรุ๊ป O: ไม่มีแอนติเจนใด ๆ แต่มีแอนติบอดีทั้ง A และ B

ระบบอาร์เอช (Rh System)

ระบบ Rh เป็นอีกระบบหนึ่งที่สำคัญในการจำแนกกรุ๊ปเลือด โดยพิจารณาจากการมีหรือไม่มีโปรตีน Rh บนผิวเม็ดเลือดแดง

• Rh+ (Positive): พบแอนติเจน D บนผิวเม็ดเลือดแดง สามารถรับเลือดได้ทั้งจาก Rh+ และ Rh-
• Rh- (Negative): ไม่พบแอนติเจน D บนผิวเม็ดเลือดแดง สามารถรับเลือดได้เฉพาะจาก Rh- เท่านั้น

กรุ๊ปเลือดสำคัญอย่างไร? ทำไมถึงควรรู้กรุ๊ปเลือดของตัวเอง

การรู้กรุ๊ปเลือดของตัวเองมีความสำคัญหลายประการ ทั้งในแง่การรักษาพยาบาล การวินิจฉัยโรค และการดูแลสุขภาพ

กรุ๊ปเลือดช่วยระบุความเกี่ยวข้องกันทางพันธุกรรม

กรุ๊ปเลือดเป็นลักษณะทางพันธุกรรมที่ถ่ายทอดจากพ่อแม่สู่ลูก สามารถใช้เป็นหลักฐานในการพิสูจน์ความสัมพันธ์ทางสายเลือดได้ในระดับหนึ่ง โดยเฉพาะในกรณีที่มีข้อสงสัยเกี่ยวกับความเป็นพ่อแม่ลูกกัน แม้จะไม่สามารถยืนยันได้ 100% แต่ก็เป็นข้อมูลสำคัญในทางนิติวิทยาศาสตร์

กรุ๊ปเลือดช่วยเพิ่มความปลอดภัยเมื่อเข้ารับการรักษาทางการแพทย์

การทราบกรุ๊ปเลือดของตนเองมีความสำคัญอย่างยิ่งในกรณีที่ต้องได้รับการรักษาทางการแพทย์ โดยเฉพาะการผ่าตัดหรือการรักษาที่อาจต้องมีการให้เลือด การรู้กรุ๊ปเลือดจะช่วยให้แพทย์สามารถเตรียมเลือดที่เข้ากันได้ไว้ล่วงหน้า ลดความเสี่ยงจากการให้เลือดผิดกรุ๊ป

กรุ๊ปเลือดช่วยบ่งชี้ถึงความเสี่ยงทางสุขภาพ

งานวิจัยพบว่ากรุ๊ปเลือดแต่ละชนิดมีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงในการเกิดโรคต่าง ๆ ที่แตกต่างกัน เช่น ผู้ที่มีกรุ๊ปเลือด O มีความเสี่ยงต่ำในการเกิดโรคเส้นเลือดหัวใจตีบ ในขณะที่ผู้ที่มีกรุ๊ปเลือด AB อาจมีความเสี่ยงสูงต่อการเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2

ความเข้ากันได้ของกรุ๊ปเลือดแต่ละกรุ๊ป

การให้และรับเลือดต้องคำนึงถึงความเข้ากันได้ของกรุ๊ปเลือดเป็นสำคัญ เพื่อป้องกันปฏิกิริยาการต่อต้านที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต

• กรุ๊ป AB สามารถรับเลือดได้จากทุกกรุ๊ป (Universal Recipient)
• กรุ๊ป O สามารถให้เลือดได้กับทุกกรุ๊ป (Universal Donor)
• กรุ๊ป A รับได้จากกรุ๊ป A และ O
• กรุ๊ป B รับได้จากกรุ๊ป B และ O

กรุ๊ปเลือดหายากในประเทศไทยมีอะไรบ้าง?

ในประเทศไทยกรุ๊ปเลือดที่จัดว่าหายากคือกลุ่ม Rh negative ทั้งหมด ได้แก่ A-, B-, O- และ AB- ซึ่งพบเพียง 0.3% ของประชากรไทยเท่านั้น เมื่อเทียบกับประชากรที่มี Rh positive ที่พบมากถึง 99.7% ทำให้การหาเลือดกลุ่มนี้เพื่อการรักษาเป็นไปได้ยาก ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติจึงมักเชิญผู้ที่มีกรุ๊ปเลือดหายากมาบริจาคเลือดอย่างสม่ำเสมอ

สรุปบทความ

การทำความเข้าใจเรื่องกรุ๊ปเลือดมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการดูแลสุขภาพ ทั้งในแง่การรักษาพยาบาล การวินิจฉัยโรค และการป้องกันความเสี่ยงทางสุขภาพ นอกจากนี้ยังช่วยในการระบุความสัมพันธ์ทางพันธุกรรม และการเตรียมความพร้อมในกรณีฉุกเฉินที่ต้องการการถ่ายเลือด การรู้กรุ๊ปเลือดของตนเองจึงเป็นข้อมูลพื้นฐานสำคัญที่ทุกคนควรทราบ

สุดท้ายนี้ สำหรับผู้ที่ต้องการตรวจหากรุ๊ปเลือดของตัวเอง หรือตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อรับคำแนะนำในการดูแลสุขภาพ PMG HOSPITAL พร้อมให้การดูแลคุณอย่างเต็มที่ เพื่อให้คุณมั่นใจว่า จะได้รับคำแนะนำในการดูแลสุขภาพที่ถูกต้อง โดยคุณสามารถติดต่อเราได้ผ่านช่องทางดังนี้

• โทร: 02-451-4920-8
• LINE: https://line.me/R/ti/p/%40742nwwnk 
• แผนที่โรงพยาบาล: https://maps.app.goo.gl/qg4hBHhmiR7VfRY9A
• นัดหมายแพทย์ด้วยตัวเอง: https://pmghospital.in.th/appointment/