รู้ทัน ภาวะตับอักเสบ เกิดขึ้นได้อย่างไร

ภาวะตับอักเสบ

ความหมายของภาวะตับอักเสบ

ภาวะตับอักเสบ (Hepatitis) เป็นภาวะที่มีการอักเสบของตับ ซึ่งอาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น การติดเชื้อไวรัส, การสัมผัสสารพิษ, การใช้ยาเกินขนาด, และการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ ตับมีหน้าที่หลายอย่างในร่างกาย เช่น การกำจัดสารพิษ, การสร้างโปรตีนที่จำเป็นต่อการแข็งตัวของเลือด, และการเก็บพลังงานในรูปของไกลโคเจน เมื่อเกิดการอักเสบ การทำงานของตับจะผิดปกติ ทำให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพของร่างกายได้

อาการแสดงของภาวะตับอักเสบ

อาการแสดงของภาวะตับอักเสบมีหลายอย่าง ขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของการอักเสบ ซึ่งรวมถึง:
  • อาการอ่อนเพลีย: ผู้ป่วยอาจรู้สึกเหนื่อยง่ายและไม่มีแรง
  • ดีซ่าน: ผิวหนังและตาขาวเปลี่ยนเป็นสีเหลือง เนื่องจากการสะสมของบิลิรูบินในร่างกาย
  • อาการปวดท้อง: มักจะเกิดขึ้นที่บริเวณท้องด้านขวาบน
  • ปัสสาวะเข้ม: สีปัสสาวะเข้มขึ้นเนื่องจากการสะสมของบิลิรูบิน
  • อุจจาระซีด: สีอุจจาระซีดลงจากการที่น้ำดีไม่ถูกขับออกทางอุจจาระ
  • อาการคลื่นไส้และอาเจียน: บางคนอาจมีอาการคลื่นไส้และอาเจียนร่วมด้วย

สาเหตุของภาวะตับอักเสบ

ภาวะตับอักเสบสามารถเกิดจากหลายสาเหตุ ซึ่งสาเหตุหลัก ๆ มีดังนี้:
  1. การติดเชื้อไวรัส
    • ไวรัสตับอักเสบเอ (HAV): มักเกิดจากการรับประทานอาหารหรือน้ำที่มีการปนเปื้อน HAV พบมากในพื้นที่ที่มีการสุขาภิบาลไม่ดี
    • ไวรัสตับอักเสบบี (HBV): ติดต่อผ่านทางเลือด, น้ำเชื้อ, และการใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน
    • ไวรัสตับอักเสบซี (HCV): ติดต่อผ่านทางเลือด เช่น การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน
    • ไวรัสตับอักเสบดี (HDV): มักจะเกิดในผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อ HBV อยู่แล้ว เนื่องจากไวรัส HDV จำเป็นต้องใช้โปรตีนของ HBV ในการเพิ่มจำนวน
    • ไวรัสตับอักเสบอี (HEV): ติดต่อผ่านการรับประทานอาหารหรือน้ำที่มีการปนเปื้อน HEV
  2. การใช้สารพิษและยา การใช้ยาบางชนิดหรือสารพิษ เช่น แอลกอฮอล์, อะเซตามิโนเฟนเกินขนาด หรือสารเคมีอื่น ๆ อาจทำให้ตับเกิดการอักเสบ
  3. การตอบสนองทางภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ โรคภูมิคุ้มกันตนเอง (Autoimmune Hepatitis) เป็นภาวะที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายโจมตีตับของตัวเอง ทำให้เกิดการอักเสบ
  4. โรคทางพันธุกรรม บางครั้งการกลายพันธุ์ทางพันธุกรรมอาจทำให้เกิดภาวะตับอักเสบ เช่น โรควิลสัน (Wilson’s disease) ที่มีการสะสมของทองแดงในตับ

การวินิจฉัยภาวะตับอักเสบอาศัยการตรวจเลือดเพื่อดูค่าการทำงานของตับ, การตรวจหาไวรัสที่เป็นสาเหตุ, และการตรวจภาพตับด้วยอัลตราซาวด์หรือซีทีสแกน การรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของการอักเสบ เช่น การใช้ยาต้านไวรัสสำหรับการติดเชื้อไวรัส, การเลิกใช้สารพิษหรือยาที่เป็นสาเหตุ, หรือการใช้ยากดภูมิคุ้มกันในกรณีของโรคภูมิคุ้มกันตนเอง

ภาวะตับอักเสบเป็นปัญหาทางสุขภาพที่สำคัญที่ต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างถูกต้องและทันเวลา เพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนและรักษาการทำงานของตับให้คงอยู่

จึงสรุปได้ว่า

ภาวะตับอักเสบ (Hepatitis) เป็นภาวะที่มีการอักเสบของตับ ซึ่งอาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น การติดเชื้อไวรัส, การสัมผัสสารพิษ, การใช้ยาเกินขนาด, และการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ ตับมีหน้าที่หลายอย่างในร่างกาย เช่น การกำจัดสารพิษ, การสร้างโปรตีนที่จำเป็นต่อการแข็งตัวของเลือด, และการเก็บพลังงานในรูปของไกลโคเจน เมื่อเกิดการอักเสบ การทำงานของตับจะผิดปกติ ทำให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพของร่างกายได้ หากมีข้อบ่งชี้ ควรรีบมาพบแพทย์เพื่อทำการรักษาได้ทัน

บทความทางการแพทย์