รู้ทัน ภาวะตับอักเสบ เกิดขึ้นได้อย่างไร
ภาวะตับอักเสบ
ความหมายของภาวะตับอักเสบ
ภาวะตับอักเสบ (Hepatitis) เป็นภาวะที่มีการอักเสบของตับ ซึ่งอาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น การติดเชื้อไวรัส, การสัมผัสสารพิษ, การใช้ยาเกินขนาด, และการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ ตับมีหน้าที่หลายอย่างในร่างกาย เช่น การกำจัดสารพิษ, การสร้างโปรตีนที่จำเป็นต่อการแข็งตัวของเลือด, และการเก็บพลังงานในรูปของไกลโคเจน เมื่อเกิดการอักเสบ การทำงานของตับจะผิดปกติ ทำให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพของร่างกายได้
อาการแสดงของภาวะตับอักเสบ
อาการแสดงของภาวะตับอักเสบมีหลายอย่าง ขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของการอักเสบ ซึ่งรวมถึง:
- อาการอ่อนเพลีย: ผู้ป่วยอาจรู้สึกเหนื่อยง่ายและไม่มีแรง
- ดีซ่าน: ผิวหนังและตาขาวเปลี่ยนเป็นสีเหลือง เนื่องจากการสะสมของบิลิรูบินในร่างกาย
- อาการปวดท้อง: มักจะเกิดขึ้นที่บริเวณท้องด้านขวาบน
- ปัสสาวะเข้ม: สีปัสสาวะเข้มขึ้นเนื่องจากการสะสมของบิลิรูบิน
- อุจจาระซีด: สีอุจจาระซีดลงจากการที่น้ำดีไม่ถูกขับออกทางอุจจาระ
- อาการคลื่นไส้และอาเจียน: บางคนอาจมีอาการคลื่นไส้และอาเจียนร่วมด้วย
สาเหตุของภาวะตับอักเสบ
ภาวะตับอักเสบสามารถเกิดจากหลายสาเหตุ ซึ่งสาเหตุหลัก ๆ มีดังนี้:
- การติดเชื้อไวรัส
- ไวรัสตับอักเสบเอ (HAV): มักเกิดจากการรับประทานอาหารหรือน้ำที่มีการปนเปื้อน HAV พบมากในพื้นที่ที่มีการสุขาภิบาลไม่ดี
- ไวรัสตับอักเสบบี (HBV): ติดต่อผ่านทางเลือด, น้ำเชื้อ, และการใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน
- ไวรัสตับอักเสบซี (HCV): ติดต่อผ่านทางเลือด เช่น การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน
- ไวรัสตับอักเสบดี (HDV): มักจะเกิดในผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อ HBV อยู่แล้ว เนื่องจากไวรัส HDV จำเป็นต้องใช้โปรตีนของ HBV ในการเพิ่มจำนวน
- ไวรัสตับอักเสบอี (HEV): ติดต่อผ่านการรับประทานอาหารหรือน้ำที่มีการปนเปื้อน HEV
- การใช้สารพิษและยา การใช้ยาบางชนิดหรือสารพิษ เช่น แอลกอฮอล์, อะเซตามิโนเฟนเกินขนาด หรือสารเคมีอื่น ๆ อาจทำให้ตับเกิดการอักเสบ
- การตอบสนองทางภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ โรคภูมิคุ้มกันตนเอง (Autoimmune Hepatitis) เป็นภาวะที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายโจมตีตับของตัวเอง ทำให้เกิดการอักเสบ
- โรคทางพันธุกรรม บางครั้งการกลายพันธุ์ทางพันธุกรรมอาจทำให้เกิดภาวะตับอักเสบ เช่น โรควิลสัน (Wilson’s disease) ที่มีการสะสมของทองแดงในตับ