รู้จัก “ยาฟาวิพิราเวียร์” กับการรักษาโควิด-19 ใช้อย่างไร ช่วยอะไรได้บ้าง?
ยาฟาวิพิราเวียร์
ต้องยอมรับว่าในปัจจุบัน ชื่อของ “ยาฟาวิพิราเวียร์” เป็นที่รู้จักกว้างขวางมากขึ้น และเป็นที่ต้องการของหลาย ๆ คน โดยเฉพาะในช่วงสถานการณ์การระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 เช่นนี้
ยาฟาวิพิราเวียร์คือะไร? ช่วยรักษาผู้ป่วยติดเชื้อโควิด-19 ได้จริงหรือไม่? หาซื้อได้ที่ไหน รับประทานอย่างไร ทุกข้อสงสัยที่อยากรู้ เรารวบรวมไว้ให้ทั้งหมดแล้วในบทความนี้
ยาฟาวิพิราเวียร์คือะไร?
ยาฟาวิพิราเวียร์ (Favipiravir) เป็นชื่อสามัญของยากลุ่ม Avigan คิดค้นโดย บริษัท Fujifilm Toyama Chemical ประเทศญี่ปุ่น โดยได้มีการอนุมัติใช้เพื่อรักษาโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ในประเทศญี่ปุ่น เมื่อปี 2014
ยาฟาวิพิราเวียร์ คืออะไร? ยาฟาวิพิราเวียร์ คือยาต้านไวรัส ที่ออกฤทธิ์ในการยับยั้งการแบ่งตัวของเชื้อไวรัส ในกลุ่มที่มีอาการ โดยใช้ยับยั้งการระบาดของไข้หวัดใหญ่ ซึ่งมีฤทธิ์แรงกว่ายาชนิดอื่น ๆ จึงมักใช้ในผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่ ที่ใช้ยาตัวอื่นแล้วไม่เป็นผล
ข้อดีของยาฟาวิพิราเวียร์ คือ ดูดซึมง่าย สามารถแบ่งหรือบดเม็ดยา และให้ทางท่อหลอดอาหารได้ โดยผลการตอบสนองของยากับร่างกายแต่ละคนมีความแตกต่างกัน
ยาฟาวิพิราเวียร์กับผู้ป่วยโควิด-19
ยาฟาวิพิราเวียร์เริ่มเข้ามามีบทบาทสำคัญกับผู้ป่วยโควิด-19 ในช่วงต้นปี 2020 ที่เริ่มมีการระบาดของเชื้อไวรัส COVID-19 เนื่องจากยาฟาวิพิราเวียร์มีกลไกในการยับยั้งไวรัสที่ขยายพันธุ์ด้วย RNA polymerase เหมือนกับไวรัสไข้หวัดใหญ่ ไวรัสโรคปากและเท้าเปื่อย ไวรัสไข้เหลือง เป็นต้น จึงมีความปลอดภัย หากใช้อย่างถูกต้อง
การทำงานของยาฟาวิพิราเวียร์จะออกฤทธิ์ 2 แบบ
-
ยับยั้งการเพิ่มจำนวนของไวรัส : ตัวยาสามารถยับยั้งเอนไซม์ RNA-dependent RNA polymerase,RdRP ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่มีในไวรัสเท่านั้น
-
ทำให้เชื้อไวรัสกลายพันธุ์ : เมื่อตัวยาเข้าสู่ร่างกายจะถูกเปลี่ยนเป็นสาร Active Form = favipiravir-ribofuranosyl-5′-triphosphate (RTP) ให้ไวรัสกลายพันธุ์จนภูมิต้านทานในร่างกายมนุษย์สามารถเข้าไปกำจัดไวรัสจนหมด หรือเหลือปริมาณน้อยจนไม่สามารถก่อโรคในร่างกายได้อีก
สำหรับในประเทศไทย ยาฟาวิพิราเวียร์ได้รับการอนุมัติให้ใช้ในผู้ป่วยCOVID-19 ที่มีอาการของโรค แต่ไม่แนะนำให้ใช้กับผู้ป่วยที่ยังไม่มีอาการหรือใช้เพื่อป้องกันโรค
โดยผลการศึกษาพบว่าการใช้ยาฟาวิพิราเวียร์ ในผู้ผ่วยที่เริ่มติดเชื้อ และมีความเสียหายของปอดไม่มาก หลังใช้ยาจะช่วยยับยั้งการเพิ่มจำนวนของเชื้อไวรัส SARS CoV2 ที่ก่อให้เกิดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 หรือ COVID-19 จึงช่วยให้ภูมิต้านทานร่างกายสามารถทำงานได้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น จนสามารถกำจัดไวรัสในร่างกายออกได้หมด หรือน้อยจนไม่สามารถก่อโรคได้อีก จึงเป็นตัวช่วยสำคัญที่สามารถลดความรุนแรงและการสูญเสียจาก COVID-19 ได้เป็นอย่างดี
วิธีการใช้ยาฟาวิพิราเวียร์กับผู้ป่วยโควิด-19
สำหรับวิธีการใช้ยาฟาวิพิราเวียร์กับผู้ป่วยโควิด-19 ในทางแพทย์จะพิจารณาใช้ยาฟาวิพิราเวียร์ ในผู้ป่วยที่มีอาการของโรค มีภาวะปอดอักเสบ ใช้รักษาเชื้อลงปอดที่มีอาการรุนแรง
โดยขนาดยาที่ใช้ในการรักษา ในแต่ละกลุ่มจะมีวิธีการใช้ต่างกันดังนี้
ผู้ใหญ่ : ในวันแรกรับประทานครั้ง 9 เม็ด ทุก 12 ชั่วโมง และหลังจากนั้นจะรับประทานครั้งละ 4 เม็ดทุก 12 ชั่วโมง
ผู้ที่มีน้ำหนักตัวมากกว่า 90 กิโลกรัม : ขนาดในการรับประทานยาจะสูงขึ้น โดยในวันแรกจะรับประทานครั้งละ 12 เม็ด ทุก 12 ชั่วโมง และหลังจากนั้น ครั้งละ 5 เม็ดทุก 12 ชั่วโมง
เด็ก : จะมีการคำนวณขนาดการใช้ยาตามน้ำหนักตัว
ผู้ป่วยควรรับประทานยาตามวันและเวลาที่กำหนดอย่างเคร่งครัด ระยะเวลาในการรักษาอยู่ที่ 5-10 วัน ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรคและการตอบสนองต่อการรักษาของผู้ป่วยแต่ละราย
นอกจากนี้ยังพิจารณาให้ใช้ยาฟาวิพิราเวียร์ ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ ว่าอาจจะใช้กับผู้ติดเชื้อที่ไม่แสดงอาการ ในบางรายหากมีแนวโน้มที่จะป่วยหรือมีปัจจัยเสี่ยงต่อการเป็นโรครุนแรง เช่น ผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป มีโรคประจำตัวบางชนิด เช่น โรคปอดเรื้อรัง โรคตับ ไตเรื้อรัง โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคหลอดเลือดสมอง เบาหวาน
รวมถึงในผู้ป่วยที่มีภาวะอ้วนหรือภูมิคุ้มกันบกพร่อง ผู้ป่วยที่มีอาการปอดบวมหรือมีภาวะลดลงของระดับออกซิเจนในเลือด ก็สามารถรับประทานยาชนิดนี้ได้เช่นกัน โดยอาจพิจารณาให้ยาเป็นเวลา 5 – 10 วันขึ้นอยู่กับอาการ
ยาฟาวิพิราเวียร์ ผลข้างเคียง
ผลข้างเคียงของยาที่พบได้คือ
คลื่นไส้ อาเจียน
ท้องเสีย
อาจทำให้ทารกในครรภ์มีความพิการ หากรับประทานยาในช่วงตั้งครรภ์ 3 เดือนแรก
มีผลทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดผิดปกติ เมื่อรับประทานร่วมกับยาบางชนิด
มีผลต่อการทำงานของตับ ตับอักเสบ (แพทย์จึงไม่แนะนำให้รับประทานร่วมกับยาฟ้าทะลายโจร หรือยาที่มีผลต่อตับ)
